Als ik aan kom rijden op de boerderij in Heeten, omgeven door prachtig bos, ontmoet ik daar de familie Berghuis: Gerard, Jolanda en hun drie jonge kinderen. Passievol vertellen ze over hun leven als gezin op het melkveebedrijf.
Als er iets funest is voor je sociale leven en voor je gezin, is het wel drie keer per dag melken, zou je denken, vertellen Gerard en Jolanda Berghuis. “Niets is echter minder waar, want wij winnen er juist tijd mee. Waardevolle tijd die we graag doorbrengen met onze kinderen Ilse, Chiel en Manon.” Samen eten, mee gaan naar sporten van de kinderen, of een dagje met z’n allen eropuit: daar hechten Gerard en Jolanda veel waarde aan. Gerard: “Ze zijn maar een keer jong. Als je altijd maar aan ‘t werk bent…”
Gerard en Jolanda hadden in Heeten een bedrijf met 140 koeien, maar door in de invoering van het fosfaatrechtenstelel moesen ze terug naar 90 koeien. Echt dik pech hebben, aldus Gerard: “Kort voor de peildatum hadden we 45 stuks jongvee uitbesteed aan een opfokker. Het was juist de bedoeling dat we zouden doorgroeien naar 150 koeien, om zo het bedrijf in balans te houden voor de toekomst. Maar we geven niet zomaar gewonnen, wij houden ons doel voor ogen en werken door aan onze groei.”
‘s Ochtends en ‘s middags melkt Jolanda meestal. “Ik vind dat zó relaxed! Dan kom ik echt even tot mezelf. Even geen ‘mama zijn, maar alle aandacht voor de koeien’….” De middagmelking begint om 13.00 uur. De kinderen hebben een continurooster, om 14.15 uur staat Jolanda bij school. “Ik kleed me áltijd om, maar soms heb ik de spenendip nog op de wangen, haha!” En dankzij een betrouwbare ploeg van melkers hebben ze altijd hulp achter de hand.
’s Middags, als de kinderen uit school zijn, is er tijd om even met z’n allen wat te drinken. Een gezellig gezinsmoment waar saamhorigheid en gezelligheid voorop staan. Een moment waar Gerard en Jolanda heerlijk van genieten. En als er aan de keukentafel melkers aanschuiven, wordt er vaak volop gedold en gelachen. Hoe meer zielen, hoe meer vreugd, is het motto.
Jarenlang hebben Gerard en Jolanda aangespannen gereden met een Fries. Tegenwoordig hebben ze de shetlanders Bommes als rijpony voor Ilse en Stippeltje om ‘de kantjes te knippen’. “Het is gewoon heel leuk om samen met Ilse op haar pony en wij op de fiets in het bos door diepe gaten te crossen”, zegt Jolanda. “Dus misschien komt er ooit wel weer een pony of paard om aangespannen mee te rijden…”
Gerard en Jolanda hebben graag mooie melkkoeien in de stal. “Het is leuk om zelf een koe te fokken die foto-waardig is”, zegt Jolanda. “Maar de economie voert wel de boventoon. Wij fokken het liefst goeie koeien die tegen een stootje kunnen. Dat werkt prettig. Het plezier om boer te zijn moet uit onze koeien komen, vinden wij. Ook al wordt het er ons er niet altijd makkelijker op gemaakt door de vele en veranderende wet- en regelgeving, de koeien laten ons altijd weer stralen. Die passie zit heel diep.”
Vanwege het goede exterieur van de koeien is de Canadese fokkerijorganisatie Semex huisleverancier. Favoriete stier is REW Seaver. “Daar hebben we een hele beste koe van, Berendje 43. Zij is onze oogappel. Het liefst hadden we qua fokkerij alle koeien in stal als deze prachtkoe Ze is goed qua exterieur en is verder probleemloos. Ze is nu weer drachtig van High Octane, ook van Semex.” Een grote droom van Gerard en Jolanda zou uitkomen om met een koe naar de HHH show te mogen. “Dat is als een kroon op je werk. We zouden het geweldig vinden.”
De combinatie van fokkerij, een uitgebalanceerd rantsoen en het strohok zorgt voor goede resultaten op het bedrijf. Het mooiste zijn probleemloze oudere koeien, vindt Jolanda. “Als we een zevendekalfs koe hebben, die we gezond in de benen kunnen houden, dan is dat voor ons een reden voor een feestje.”
Ruim een jaar voor de komst van de fosfaatrechten is de stap gezet naar drie keer per dag melken, vertellen Gerard en Jolanda. Gerard: “We stegen van goed 9.000 liter naar 10.500, op de top zelfs 11.000 liter per koe. ” Jolanda: “In eerste instantie denk je: je belast je gezin ermee. Maar het tegendeel is waar.” Dat komt ook omdat ze direct vanaf het begin de avondmelkingen hebben uitbesteed. Tegenwoordig hebben ze twee vaste ploegen, die zelf onderling de melkbeurten regelen. Per avondmelking zijn ze hiervoor circa 30 euro kwijt. Het bevalt prima zo. Jolanda: “Hierdoor zijn we flexibel en werkt het voor iedereen prettig, dat vinden wij belangrijk. In tijden van nood, bij ziekte van onszelf of van het personeel, kunnen we elkaar opvangen.”
‘s Ochtends staat Jolanda om 05.30 uur in de melkput, een 2×12 zij-aan-zij rapid exitstal. Om pakweg 07.00 uur is ze klaar. Dan snel naar binnen, om de kinderen uit bed te halen en naar school te helpen. Op woensdag- en vrijdagmiddag is Gerard ‘huisman’: dan haalt hij de kinderen van school en hoeven de kinderen niet naar de oppas. “Ja, ze zijn maar één keer jong”, zegt Gerard. “Als je dan altijd maar aan het werk bent…”
Voor de kinderen is het heerlijk om op te groeien op de boerderij, waar ze alle ruimte hebben om te spelen en om dieren te houden. Ze nemen alle drie graag vriendjes en vriendinnetjes mee naar huis. Lekker over het erf rondstruinen en soms een beetje meehelpen. Oudste dochter Ilse is dol op haar konijn en op de pony’s en verzorgt ze graag. De jongste, Manon, crosst rondjes met haar fiets of met de traptrekker. “Ik mag al op de echte trekker rijen met de boxenstrooier”, vertelt Chiel trots, doelend op de kleine Iseki-trekker. “Ik mag ‘m ook al helemaal zelf in de schuur zetten omdat ik weet hoe ik moet stoppen.” Waar hebben ze schik van, als gezin? “Samen leuke dingen doen”, zeggen Gerard en Jolanda. “Of je nou op vakantie bent, of met z’n allen zwemmen, of aan het inkuilen: a’j mar schik hebt!”
